Dag van het Jodendom
Op zondag 26 januari werd weer de jaarlijkse dag van het jodendom georganiseerd door de zogeheten Resonansgroep. De Resonansgroep probeert Katholieken en Joden dichter bij elkaar te brengen om zo het onderling begrip en kennis over elkaar te vergroten.
We werden gastvrij ontvangen in het seminarie Redemptoris Mater aan de Blankenberg in Cadier en Keer door rector S. Kielek. Na een kopje koffie of thee werden we naar de studiezaal begeleid. Bijzonder was te zien dat op de balken in de zoldering de namen van de vijf boeken van Moshe in het Hebreeuws staan geschreven. Het landelijke thema van de dag was: Op weg. Kiezen we snelwegen? Moeten we ongebaande wegen inslaan? Tussen jodendom en christendom komen wegen samen, soms op verrassende wijze.
Opperrabbijn Binyomin Jacobs en bisschop van Roermond Ron van den Hout hielden toespraken. De bisschop Ron van den Hout sprak over het conciliedocument Nostra Aetate, dat 60 jaar geleden werd afgekondigd. De bisschop gaf uitleg en plaatste een enkele kanttekening. Opperrabbijn Jacobs vertelde over antisemitisme. Waar komt het vandaan en hoe uit het zich? De opperrabbijn maakte ons deelgenoot van zijn persoonlijke ervaringen en wat dat voor hem betekent. Beide sprekers benadrukten dat samenwerking met elkaar en begrip voor elkaar nodig zijn. Deze bijeenkomsten zijn een goed initiatief om dat te realiseren.
Na de toespraken werden we getrakteerd op een heerlijk diner en heeft het koor van Redemptoris mater een aantal psalmen ten gehore gebracht. Fantastisch. We zien uit naar volgend jaar, naar weer een dag van het jodendom
Limburgse Holocaustherdenking
Op maandag 27 januari vond in het Gouvernement de Limburgse Holocaustherdenking plaats. Ongeveer 200 mensen woonden de herdenking bij, ook velen uit onze kehilla, onder wie Rabbijn Cohen. Tevens was opperrabbijn Benyomin Jacobs aanwezig.
Allereerst was er een lunch voor de sprekers en enkele genodigden samen met de gouverneur en zijn vrouw. Daarna begon de officiële herdenking met vijf sprekers, afgewisseld met optredens: muziek van het Van Gogh Trio, het koor van het seminarie Redemptoris Mater, optredens van Roger Moreno met zijn Gipsy-ensemble, violist Enzo Kok, een indrukwekkende voordracht van Amara van der Elst en prachtige dans.
Jos Coumans, tevens ceremoniemeester van de dag, uitte zijn verbijstering over hoe mensen tot zulke gruweldaden in de oorlog konden komen. Hij verwees naar de Wannseeconferentie, waaraan toch ogenschijnlijk intelligente mensen deelnamen en die samen binnen twee uur “het probleem van de joden” hadden “opgelost”, zonder dat ook maar iemand zich afvroeg of er überhaupt een probleem was.
Emil Roemer, gouverneur en zoon van een verzetsstrijder, hekelde de rol van de overheid niet alleen voor en tijdens, maar ook vlak na de oorlog. “Zij die terugkeerden uit de kampen, hoefden hier niet te rekenen op een warm bad. De overheid was er niet voor hen,” zei hij. Hij benadrukte dat we in deze tijd weerbaar moeten zijn, vragen moeten stellen en niet wegkijken, want anders kan het weer gebeuren.
Onno Hoes, voormalig burgemeester van Maastricht, wilde ook een positieve noot toevoegen: “Het is immers 80 jaar na de bevrijding van Auschwitz.” Hij deelde een persoonlijk verhaal over een doos met foto’s en bijzondere documenten van zijn moeder en spoorde iedereen aan om het verleden van zijn voorouders te onderzoeken, zodat men meer kan leren en beter kan begrijpen hoe zij leefden.
Lalla Weiss, Sinti, beschreef de afschuwelijke vervolging van Roma en Sinti. “Ongeveer 1,2 miljoen Roma en Sinti zijn in de oorlog vermoord om wie zij waren. De vergeten Holocaust,” noemde zij het. Zij benadrukte dat bedreiging en vervolging in alle tijden voorkomen.
Ferdinand Grapperhaus, oud-minister van Justitie, richtte zich in zijn bijdrage op de massale, industriële en machinale vernietiging van mensen. Hij liet foto’s zien van SS’er Adolf Eichmann, zoals afgebeeld op de kaft van het boek van Harry Mulisch over het Eichmann-proces in 1961 in Israël. Grapperhaus stelde de vraag: wanneer is het ontkennen van onze eigen ziel begonnen? Wanneer vergeten wij wie we werkelijk zijn?
De herdenking was zeer indrukwekkend, zowel mooi als ingetogen. Er hingen banieren met het kunstwerk “Los van grenzen” van Daniel Heynen, waarop een vlinder te zien is die op een stuk prikkeldraad van de omheining van een concentratiekamp zit. De vlinder kan wegvliegen, maar de mensen in het kamp kunnen geen kant op.
